Zatrudnianie nauczycieli od 1 września 2018 roku

 

Od dnia 1 września 2018 r. będzie obowiązywał dodany art. 10a ustawy z 26.01.1982 r. - Karta Nauczyciela o treści „W przedszkolach, innych formach wychowania przedszkolnego, szkołach i placówkach, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2 (czyli w niepublicznych jednostkach oświatowych, publicznych jednostkach prowadzonych przez inne podmioty niż samorząd- dop), nauczycieli zatrudnia się (czyli muszą być zatrudnieni – dop.) na podstawie umowy o pracę, zgodnie z ustawą z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy”. Za nauczycieli (bez bliższego określenia) zgodnie z art. 3 pkt 1 KN uważa się nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych zatrudnionych w przedszkolach, szkołach i placówkach wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy. Zgodnie z wyjaśnieniami MEN przepis będzie dotyczył wszystkich nauczycieli, w tym również nauczycieli specjalistów: pedagogów, psychologów, logopedów, terapeutów pedagogicznych czy doradców zawodowych.

Powołany przepis art. 10a (w zw. z art. 91b ust. 1 KN) nie przewiduje żadnego wyjątku od zasady zatrudnienia nauczyciela na umowę o pracę, w tym nie daje, naszym zdaniem możliwości do „obejścia” tego przepisu poprzez nawiązanie umowy cywilnoprawnej o świadczenie usług przez nauczyciela prowadzącego własną działalność gospodarczą. W szczególności przepis ten stanowi, że niedopuszczalne jest nie tylko zatrudnianie nauczycieli na tzw. umowy śmieciowe, a również innych pracowników pedagogicznych , o których mowa w Karcie Nauczyciela (art.3, pkt.1 KN). W uzasadnieniu projektu ustawy nowelizującej KN podkreślono, że „prowadzenie zajęć stanowiących realizację podstawy programowej wychowania przedszkolnego czy też prowadzenie obowiązkowych zajęć edukacyjnych w szkole wiąże się z koniecznością osobistego świadczenia przez nauczyciela umówionego rodzaju pracy na rzecz pracodawcy, w określonym miejscu i w określonych godzinach, w sposób ciągły, jak również niezbędne jest, aby wykonywane zadania były poddane bieżącemu nadzorowi. Charakter tej pracy przesądza zatem, że zatrudnienie ww. nauczycieli nosi cechy stosunku pracy i powinno być dokonywane na podstawie umowy o pracę”. Powyższe jest zgodne również z wyjaśnieniami MEN – „Aby zapewnić odpowiednią jakość procesu nauczania, w publicznych innych formach wychowania przedszkolnego, przedszkolach, szkołach i placówkach prowadzonych przez osoby fizyczne oraz osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego oraz w niepublicznych innych formach wychowania przedszkolnego, przedszkolach i placówkach oraz szkołach niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych, nauczyciele będą zatrudniani na podstawie umowy o pracę." W związku z tym, naszym zdaniem należy przyjąć, iż zamiarem ustawodawcy było nie „tylko” wyeliminowanie zatrudnienia nauczycieli na tzw. umowy śmieciowe, a wszelkich umów cywilnoprawnych dotyczących pracowników pedagogicznych zatrudnionych w przedszkolach i szkołach.

Nowe przepisy niestety nie są precyzyjne, jednoznaczne i oczywiste. Nie świadczy to dobrze o ustawodawcy. Chcąc precyzyjnie zastosować treść przepisu musimy uciekać do uzasadnienia ustawy czy interpretacji MEN. Tu naszym zadaniem organa wskazują na bardzo ograniczone możliwości przyszłego zatrudnienia w przedszkolach czy szkołach. Brak jest jednak jednoznacznych interpretacji i stanowiska MEN w zakresie działalności przedszkola czy szkoły działającej poza rygorami ustawy Karta Nauczyciela. W szkołach i przedszkolach prowadzonych przez organa inne niż samorządy ustawa Karta Nauczyciela stosowana jest przecież w ograniczonym zakresie. Jest zatem cały czas sporo wątpliwości. Największa, naszym zdaniem niepewność dotyczy czy pod rygorem nowych przepisów od 01 września 2018 roku będzie możliwa w przedszkolach i szkołach nie samorządowych współpraca z nauczycielami (specjalistami) prowadzącymi działalność gospodarczą. Odbywałoby się to poprzez zakup usług edukacyjnych, zakup usług od specjalistów. Na tą chwile jednak trudno w nowych przepisach prawnych jak i interpretacjach MEN znaleźć potwierdzenie dla możliwości zakupu takich usług edukacyjnych.

Jesteśmy przekonani, iż nowe przepisy nie są korzystną zmianą dla organów prowadzących jednostki oświatowe oraz ich dyrektorów. W wielu przypadkach nie spotykają się również z zadowoleniem samych nauczycieli (specjalistów), którzy w opinii ustawodawcy mieli na tych zmianach skorzystać.

Na łamach prasy trwa cały czas dyskusja o możliwych formach współpracy z nauczycielami i pracownikami pedagogicznymi od nowego roku szkolnego. Pojawia się wiele komentarzy w zakresie opisanych zmian, są opinie korzystne zgodnie z którymi zakup usług edukacyjnych/specjalistycznych jest możliwy i pozostaje w zgodzie ze zmienionymi przepisami. Niestety nie jesteśmy w stanie jednoznacznie stwierdzić jak ostatecznie przepis ten będzie interpretowany organa kontroli.

W chwili obecnej sugerujemy jednak zachować ostrożność.