W świetle ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w ustawowym katalogu.

Wśród kosztów podatkowych ustawodawca wymienił między innymi odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z zawartymi w tych ustawach przepisami.

W myśl ogólnej zasady przyjętej w ustawach o podatku dochodowym odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środka trwałego, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek trwały przyjęto do używania, do końca miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z jego wartością początkową lub w którym postawiono go w stan likwidacji, stwierdzono niedobór lub dokonano jego zbycia.

Wprowadzając zatem do ewidencji środek trwały należy dokonać wyboru zasad amortyzacji. Istotne są tutaj – metoda, stawka oraz częstotliwość dokonywania odpisów.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych i ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych przewidują cztery metody amortyzacji, tj.:

• metodę liniową,
• metodę degresywną,
• metodę indywidualną,
• jednorazową amortyzację.

Stawki amortyzacyjne natomiast określone zostały w „Wykazach stawek amortyzacyjnych” będących załącznikami do ustaw podatkowych. Przepisy przewidują możliwość podwyższenia podstawowych stawek amortyzacyjnych, stosowania ich wielokrotności oraz ustalania stawek indywidualnych. Kolejnym zagadnieniem związanym z zasadami amortyzacji, odrębnym od metody i stawki jest częstotliwość dokonywania odpisów, przez którą rozumie się dokonywanie rat równych: co miesiąc, co kwartał lub jednorazowo na koniec roku.

Poprzez wybór metody i stawki podatnik dokonuje wyboru okresu, przez jaki będzie amortyzował dany środek trwały. Wyboru tego, zgodnie z przepisami prawa podatkowego, dla poszczególnych środków trwałych dokonuje się przed rozpoczęciem ich amortyzacji. Podatnik powinien pamiętać o tym, aby wybrana metoda była optymalna z punktu widzenia uwarunkowań prowadzonej przez niego działalności gospodarczej oraz bieżących i potencjalnych potrzeb ponieważ ma obowiązek stosować wybraną metodę do pełnego zamortyzowania danego środka trwałego.

Należy pamiętać, iż wybór metody amortyzacji jest dopuszczalny jedynie w odniesieniu do środków trwałych ponieważ wartości niematerialne i prawne są amortyzowane metodą liniową i w ich przypadku podatnik nie ma możliwości przyjęcia innej metody.