Zmiany w sposobie obliczania składki zdrowotnej to jedna z kluczowych zmian Polskiego Ładu. Od 2022 roku przedsiębiorcy opodatkowani według skali podatkowej albo podatkiem liniowym zapłacą składkę proporcjonalną do dochodu, natomiast opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych w wysokości uzależnionej od wielkości uzyskiwanych przychodów.

 

Składka zdrowotna przy opodatkowaniu według skali podatkowej, podatku liniowego i karty podatkowej:

 

 

 

 

Składka zdrowotna przy opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych:

 

 

*przy założeniu, że przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale 2021 roku wyniesie 6 000 zł.

 

źródło: https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/001052

 

 

 

Działalność gospodarcza opodatkowana według skali podatkowej i podatkiem liniowym

 

W 2022 roku składka na ubezpieczenie zdrowotne dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą:

 

Z zastrzeżeniem, że kwota składki dla osób prowadzących działalność gospodarczą nie może być niższa niż 9%:

 

Rok składkowy to okres od 1 lutego danego roku do 31 stycznia roku następnego.

 

Podstawa wymiaru składki zdrowotnej

 

Roczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla osób, które prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną:

 

stanowi dochód z działalności gospodarczej ustalony za rok kalendarzowy – jako kwota przychodów minus poniesione koszty uzyskania tych przychodów, dodatkowo pomniejszona o kwotę opłaconych w tym roku składek na ubezpieczenia: emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe (jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów).

 

Jeżeli podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ustalona jako dochód z działalności gospodarczej, będzie niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia (obowiązująca 1 lutego danego roku składkowego) pomnożona przez 12 miesięcy (w przypadku podlegania ubezpieczeniu przez cały rok składkowy), podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne za ten rok składkowy w 2022 roku będzie stanowić kwota 36 120 zł (12 x 3010).

 

W przypadku ponoszenia straty, podstawę wymiaru składki stanowić będzie kwota minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu 1 stycznia roku składkowego. 1 stycznia 2022 roku będzie to kwota 3010 zł, a zatem wysokość składki w miesiącach, w którym przedsiębiorca będzie ponosić stratę, albo kwota dochodu nie przekroczy kwoty 3010 zł, wyniesie 270,90 zł.

 

Zapłacona składka zdrowotna nie będzie podlegała odliczeniu od podatku dochodowego.

 

Działalność gospodarcza opodatkowana ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych

 

Dla przedsiębiorców opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych miesięczna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne będzie stanowić:

 

Roczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla przedsiębiorców opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych stanowi:

 

Zapłacona składka zdrowotna nie będzie podlegała odliczeniu od należnego ryczałtu.

 

Przychody osiągnięte z działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (uwzględniane przy ustaleniu podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne) pomniejsza się o kwoty opłaconych składek na ubezpieczenia: emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe.

 

Do ustalenia podstawy wymiaru składki przyjmuje się kwotę przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.

 

Uproszczenia możliwe do przyjęcia w wyliczaniu miesięcznej składki na ubezpieczenie zdrowotne

 

Jeżeli przedsiębiorca przez cały poprzedni rok kalendarzowy prowadził działalność gospodarczą, z której przychody były opodatkowane:

 

Rozliczenie roczne i wniosek o zwrot

 

Po zakończeniu roku kalendarzowego przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą opodatkowaną w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych ma obowiązek wpłacić różnicę pomiędzy sumą wpłaconych składek za poszczególne miesiące roku kalendarzowego, a składką roczną ustaloną w oparciu o roczną podstawę wymiaru składki.

 

Przedsiębiorcy przysługuje zwrot nadpłaconej składki jeżeli suma składek na ubezpieczenie zdrowotne wpłaconych w ciągu roku, jest wyższa od rocznej podstawy wymiaru składki ustalonej w zależności od stosowanej formy opodatkowania.

 

O zwrot można wystąpić w ciągu miesiąca od upływu terminu na złożenie zeznania podatkowego, czyli do końca maja danego roku. Wnioski złożone po terminie nie będą rozpatrywane.

 

Wniosek o zwrot nadpłaty będzie składany w formie dokumentu elektronicznego podpisanego:

 

ZUS zwróci nadpłacone składki na ubezpieczenie zdrowotne, jeżeli przedsiębiorca nie ma zaległości w opłacaniu składek lub zaległości z tytułu nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

 

Jeżeli ZUS zwróci kwotę nadpłaty składek, dokonane rozliczenie rocznej podstawy wymiaru i należnych składek będzie uznane za ostateczne. Zwrot nastąpi na konto bankowe nie później niż w terminie 3 miesięcy od upływu do złożenia zeznania podatkowego PIT-36 lub PIT-36L.

 

Jeżeli ZUS odmówi zwrotu - wyda decyzję i udostępni ją w formie dokumentu elektronicznego. Od tej decyzji przedsiębiorcy przysługuje odwołanie do właściwego sądu w terminie i według zasad określonych w przepisach ustawy Kodeks postępowania cywilnego dla postępowań w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych.

 

Podstawę wymiaru składek i należną składkę na ubezpieczenie zdrowotne można skorygować nie później niż do końca drugiego miesiąca, licząc od upływu terminu do złożenia zeznania podatkowego.

 

 

 

Składka zdrowotna przy kilku działalnościach

 

Jeżeli przedsiębiorca prowadzi więcej niż jedną pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną według skali podatkowej, podatkiem liniowy albo podatkiem z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (IP Box), składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana od sumy dochodów.

 

Jednocześnie, zgodnie z wyjaśnieniami umieszczonymi na stronie zus strata z jednej działalności nie pomniejsza dochodów z drugiej działalności.

 

 

 

Ważne uwagi na koniec:

 

Uproszczenie dla przedsiębiorców w wyliczaniu składki zdrowotnej może okazać się korzystne dla przedsiębiorców opłacających zryczałtowany podatek dochodowy, jednak jest bardzo niekorzystne dla przedsiębiorców opodatkowanych na zasadach ogólnych oraz opodatkowanych podatkiem liniowym. Uproszczenie ma bowiem polegać na opłacaniu składki od przychodów, a nie od dochodu, czyli bez uwzględnienia kosztów, które z reguły są znaczącą pozycją.

 

Niekorzystnym dla podatników przepisem jest przepis dający przedsiębiorcom zaledwie miesiąc na ubieganie się o zwrot nadpłaconej składki za miniony rok oraz skomplikowana procedura dochodzenia należności w przypadku decyzji odmownej wydanej przez ZUS (postępowanie sądowe).

 

Rok składkowy wg ubezpieczeń to okres od 02.2022 do 01.2023, więc nie pokrywa się z rokiem podatkowym. Zgodnie z wyjaśnieniami ZUS - Pojęciowo są to dwa okresy. Jednakże z uwagi na przyjętą zasadę, że podstawę wymiaru składki dla przedsiębiorcy stosującego formę opodatkowania na zasadach ogólnych, stanowi dochód z poprzedniego miesiąca, roczna podstawa wymiaru składki za dany rok składkowy będzie pokrywała się z dochodami za dany rok podatkowy. 

 

chttps://www.zus.pl/o-zus/o-nas/programy-transformacji-cyfrowej-zus/zmiany-od-2022-r./faq