Podatek od czynności cywilnoprawnych w przypadku udzielania przez spółki incydentalnych pożyczek.
Zgodnie z ustawą o podatku od czynności cywilnoprawnych umowy pożyczki co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem PCC. Ustawa przewiduje jednak szereg zwolnień a jednym z nich jest zwolnienie określone w art. 2 pkt 4 lit b ustawy, zgodnie z którym w przypadku gdy przynajmniej jedna ze stron czynności cywilnoprawnej z tytułu dokonania tej czynności jest zwolniona od podatku od towarów i usług (z wyjątkiem umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach), to czynność ta nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.
Aby ustalić czy pożyczka podlega opodatkowaniu PCC, w pierwszej kolejności należy stwierdzić czy czynność ta podlega regulacjom ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług. Zasadniczo usługa udzielenia pożyczki jest usługą zwolnioną z podatku vat (art. 43 ust. 1 pkt 38). Niemniej jednak należy rozważyć, czy udzielanie tych pożyczek (świadczenie usług) jest w ogóle przedmiotem działalności gospodarczej spółki.
W ostatnich latach orzecznictwo w tym zakresie uległo zmianie i dominuje pogląd, zgodnie z którym jeśli czynności udzielania pożyczek są czynnościami sporadycznymi czy nawet jednorazowymi, jak również nie zostały wpisane wśród przedmiotów prowadzonej działalności gospodarczej spółki w KRS to nie powinno ich się traktować jako działalności gospodarczej podatnika. Z drugiej jednak strony działalność spółki należy rozpatrywać jako całość, a udzielanie pożyczek jest przecież formą lokowania i reinwestowania zdobytego w działalności gospodarczej kapitału, który po zwrocie znów będzie mógł być w tej działalności wykorzystywany. Należy zatem przeanalizować czynniki, które wskazane zostały przez m.in. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 24.04.2018 r., II FSK 1105/16). Sąd wskazał, że uwzględnić należy przede wszystkim:
zawodowy a nie incydentalny (okazjonalny) charakter wykonywania danej czynności.
świadczenie profesjonalnych usług w zakresie pośrednictwa finansowego i udzielania pożyczek pieniężnych innym podmiotom.
strukturę organizacyjną spółki (np. istnienie wydzielonej specjalnej komórki organizacyjnej, dysponującej wyodrębnionymi środkami finansowymi).
stanowisko organów spółki o zakresie jej działania,
czy umowy pożyczki zawierane były kiedykolwiek z innymi podmiotami.
zakres działalności spółki ujęty w KRS, choć nie może on mieć waloru przesądzającego.
Jeśli zatem udzielanie pożyczek ma charakter odpłatny i główny lub pomocniczy w stosunku do działalności podstawowej prowadzonej przez spółkę, to należy uznać tę usługę za działalność gospodarczą i opodatkować (stawka zw) VAT.
Jeśli natomiast udzielanie pożyczek ma charakter nieodpłatny lub incydentalny, to należy uznać tę usługę za usługę spoza zakresu działalności gospodarczej i opodatkować PCC. Nie ma tu znaczenia, czy pożyczka jest nieodpłatna czy odpłatna (z odsetkami).
W działalności przedsiębiorstw często spotykanym działaniem jest udzielanie pożyczek udziałowcom (wspólnikom) lub podmiotom powiązanym. W świetle przedstawionych powyżej argumentów stwierdzić należy, że jednorazowe udzielenie pożyczki wspólnikowi (udziałowcowi) czy podmiotowi powiązanemu pożyczkodawca powinien ustalić czy rzeczywiście udzielanie pożyczek stanowi przedmiot jego działalności gospodarczej, czy raczej udzielił on tej pożyczki tylko i wyłącznie ze względu na istniejące powiązania. Jeżeli tak w istocie jest, to udzielania pożyczek nie można uznać za zawodową płaszczyznę podatnika. Czynność ta będzie stanowiła działania poboczne, nienastawione na zysk, ale wynikające z zupełnie innych uwarunkowań. Będzie to więc czynność wykonywana poza prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą – niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym będzie to czynność podlegająca opodatkowaniu PCC.
Akceptuj i zamknijW celu zapewnienia maksymalnej wygody użytkowników przy korzystaniu z witryny ta strona stosuje pliki cookies. Kliknij "Akceptuję i zamknij", aby ta informacja nie wyświetlała się więcej.