W polskim systemie prawnym czyny polegające na naruszaniu zakazów i nakazów prawa podatkowego, celnego, dewizowego oraz w zakresie gier hazardowych penalizują przepisy ustawy z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy. Dodatkowo, w postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu karnego i Kodeksu postępowania karnego, jeżeli przepisy kks nie stanowią inaczej.

W sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe orzekają sądy powszechne (lub wojskowe). Administracyjne organy finansowe nie mają podstaw prawnych do orzekania o winie i karze za przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe. Finansowe organy postępowania przygotowawczego mogą jedynie nakładać kary grzywny w drodze mandatu karnego na sprawców wykroczeń skarbowych. Jeżeli podatnik nie wyrazi zgody na przyjęcie mandatu sprawa zostaje przekazana w celu rozstrzygnięcia do sądu. Finansowe organy postępowania przygotowawczego mogą prowadzić postępowania przygotowawcze w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe.

Niezbędnym warunkiem pociągnięcia sprawcy do odpowiedzialności karnej za przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe jest, obok wypełnienia przez sprawcę znamion przedmiotowych czynu zabronionego, zaistnienie elementu podmiotowego tzn. udowodnienie sprawcy winy. Przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe można, co do zasady, popełnić wyłącznie umyślnie (nieumyślnie jedynie wtedy, gdy Kodeks tak stanowi). Czyn zabroniony popełniony jest umyślnie, jeżeli sprawca ma zamiar jego popełnienia, czyli jeżeli chce go popełnić albo przewidując możliwość jego popełnienia, na to się godzi.

Natomiast nieumyślnie popełniony jest czyn zabroniony jeżeli sprawca nie mając zamiaru jego popełnienia, popełnia go jednak na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, mimo że możliwość popełnienia tego czynu przewidywał albo mógł przewidzieć.

Nie jest przestępstwem skarbowym lub wykroczeniem skarbowym czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma.

Zobacz również: Dofinansowania kosztów zatrudnienia dla pracodawców wypłacane z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych