W warunkach nowoczesnej gospodarki coraz większego znaczenia nabiera koncepcja społecznej odpowiedzialności biznesu (z jęz. angielskiego CSR – Corporate Social Responsibility) polegająca na planowaniu działalności gospodarczej w sposób uwzględniający między innymi interesy społeczne. I choć co do zasady CSR to działania bezinteresowne, non profit, to w rzeczywistości są one pewną inwestycją w przyszłą działalność i wpływają na to, jak postrzegany jest dany przedsiębiorca.

Będąc mikro czy średnim przedsiębiorcą i posiadając ograniczone możliwości (środki) finansowe na reklamę czy działania w sferze marketingu i PR tym większą uwagę należy zwrócić na działania, które w różny sposób ingerują w tą sferę i każde działanie w tym zakresie powinno być tym bardziej przemyślane i zaplanowane.

Skoro chcemy pomagać to pamiętajmy, że przy okazji możemy obniżyć nasze zobowiązania podatkowe (a przynajmniej ich nie powiększyć) oraz wpłynąć na korzystny wizerunek naszej firmy a przy dobrym planowaniu i wyborach skorzystać z jednego i drugiego.

Pierwszym sposobem udzielania pomocy, który jest jednocześnie najprostszym i najbardziej popularnym jest darowizna. Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku (art. 888 § Kodeksu cywilnego). Zatem z darowizną będziemy mieli do czynienia wtedy, gdy darczyńca nie otrzymuje niczego w zamian za dokonaną darowiznę.

Umowa sponsorska natomiast, jest umową nienazwaną i występuje w obrocie gospodarczym dzięki obowiązywaniu w polskim prawie cywilnym zasady swobody zawierania i kształtowania umów (art. 3531 Kodeksu cywilnego). Zgodnie z powyższą zasadą strony mogą swobodnie kształtować treść stosunku prawnego, byleby nie naruszał on przepisów ustawy i zasad współżycia społecznego.

Sponsoring to udzielanie wsparcia finansowo-rzeczowego w zamian za określone umową usługi reklamowe. Sponsoring może służyć jako narzędzie komunikacji sponsora z określoną grupą odbiorców, podobnie jak działania z zakresu reklamy i reprezentacji. Niekiedy wręcz wskazuje się, iż sponsorem jest podmiot wspierający finansowo jakieś przedsięwzięcie, często w zamian za reklamę, a w konsekwencji samo sponsorowanie postrzega się jako działalność lub jakieś przedsięwzięcie, podejmowane w zamian za reklamowanie własnej działalności (sponsora).

Większość prawników skłania się ku poglądowi, że typowa umowa sponsoringu powinna mieć charakter odpłatny. Gdy zdarzy się, że umowa sponsoringu będzie nieodpłatna, sponsor nie otrzyma nic w zamian od sponsorowanego, skutki tej umowy będą takie same, jak przy darowiźnie.

Rozróżnienie umów sponsorskiej od umowy darowizny jest istotne z punktu widzenia skutków w podatku VAT i podatkach dochodowych. Przekazanie wyłącznie środków pieniężnych w formie darowizny nie rodzi żadnych skutków podatkowych na gruncie ustawy o VAT ponieważ pieniądz nie jest towarem. Nie można więc w tym przypadku stosować przepisów ustawy o VAT. Jeżeli jednak darczyńca przekaże towary czynność taką (z małymi wyjątkami) trzeba będzie opodatkować.

Inne skutki w podatku dochodowym występują w przypadku przekazania towarów na podstawie umowy sponsoringu. Umowa zakłada wzajemność zobowiązań umawiających się stron, oznaczającą zobowiązanie się sponsora do finansowego lub rzeczowego wsparcia sponsorowanego, który z kolei zobowiązany jest do reklamowania przedsiębiorcy.

Przy założeniu, że świadczenia są ekwiwalentne podatek VAT pozostaje neutralny. Każda ze stron powinna wykonane świadczenie udokumentować fakturą VAT (jeżeli jest czynnym podatnikiem VAT). Różnice między sponsoringiem a darowizną są także widoczne na gruncie podatków dochodowych. Zgodnie z przepisami podatkowymi przekazane darowizny nie są uznawane za koszty uzyskania przychodów. Przedsiębiorca może natomiast odliczyć od dochodu wydatki poniesione na cel działalności pożytku publicznego. Odliczenie nie może być większe niż 6% dochodu w przypadku osób fizycznych i 10% w przypadku osób prawnych.

Wspomnieć należy, iż Spółki komandytowe ani ich wspólnicy nie mają możliwości odliczenia darowizn przekazanych przez Spółkę. Z odliczenia nie skorzystają również przedsiębiorcy opodatkowani podatkiem liniowym. Zdecydowanie korzystniejszy podatkowo jest sponsoring.

Wydatek poniesiony na rzecz podmiotu sponsorowanego będzie stanowił koszt uzyskania przychodu o ile pozostaje on w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą i został poniesiony w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów.

Podsumowując powyższe rozważania, w których jednoznacznie wskazujemy sponsoring za najbardziej optymalną formę przekazania przez przedsiębiorcę pomocy należy zwrócić szczególną na prawidłowe udokumentowanie poszczególnych czynności sponsoringu. Trzeba pamiętać, iż wzajemny układ praw i obowiązków ukształtowany w umowie służy realizacji konkretnego celu, a obowiązek jednej ze stron zawsze rodzi uprawnienie drugiej. Szczególnie ważne jest określenie wartości świadczeń obu stron – świadczeniu sponsora winno odpowiadać ekwiwalentne (przynajmniej umownie) świadczenie sponsorowanego.